|
Elektronisch Leerboek Fokkerij
|
|
Huisdieren spelen een belangrijke rol in ons leven. Zij zorgen voor voedsel in de vorm van vis, vlees, melk en eieren. Maar
zij doen meer, zij houden ons gezelschap, wij sporten met hen of showen de mooiste dieren op tentoonstellingen. Sommige dieren,
met name honden en paarden, kunnen worden getraind voor speciaal werk. Denk bijvoorbeeld maar aan politiepaarden en –honden,
maar ook aan blindengeleidehonden.
|
|
Door steeds de meest geschikte dieren te selecteren voor bepaalde functies zijn verschillende rassen ontstaan. De fokkerij
verbetert deze rassen voortdurend zodat zij nog beter in staat zijn die functie uit te oefenen.
|
|
|
Fokkerij is het verbeteren van erfelijke aanleg van dieren door steeds alleen de beste dieren te gebruiken als ouderdieren.
Iedere volgende generatie heeft daardoor betere eigenschappen dan de vorige. Erfelijke aanleg is aangeboren, het ligt opgeslagen
in de genen en wordt doorgegeven van ouders op nakomelingen.
|
|
Om succesvol te fokken, selecteert de fokker dus de dieren met de beste genetische aanleg als ouderdier. Het zou handig zijn
als aan de buitenkant zichtbaar was welke dieren dat zijn. Helaas is dat zelden het geval. De erfelijke korte staart bij een
hond is zichtbaar, maar in bijna alle gevallen is erfelijke aanleg aan de buitenkant niet te zien. Gelukkig is het wel mogelijk
daar een schatting van te maken. Hoe dat moet, hangt af van het kenmerk dat verbeterd moet worden.
|
|
Wanneer de beste dieren geselecteerd zijn, moeten zij zich voortplanten. Voor succesvol fokken is het dus ook belangrijk om
daar kennis van te hebben. Dat is belangrijk om de paring goed te kunnen timen en om de kans op bevruchting zo groot mogelijk
te maken.
|
|
De gecombineerde toepassing van selectie en vermeerdering noemen we fokkerij. |
|
Het doel van het Elektronisch Leerboek Fokkerij
|
|
Het doel van dit digitale leerboek is het leren beantwoorden van vragen uit de praktijk van de fokkerij. Die vragen kunnen
bijvoorbeeld komen van een eigenaar van een dier, die ermee wil fokken, of het zijn de vragen die aan een medewerker of bestuurslid
van een fokkerijorganisatie gesteld worden.
|
|
De inhoud van het Elektronisch Leerboek Fokkerij
|
|
Het leerboek fokkerij gaat over negen soorten huisdieren:rundvee, schaap, geit, hond, varken, kat, kip, vis en paard. Bij
iedere diersoort stelt ELF een aantal praktijksituaties die eindigen met een praktijkvraag die je kunt oplossen met behulp
van algemene theorie en theorie per diersoort: de praktijkvragen. Aan het eind van iedere praktijkvraag staan verwijzingen naar de theorie die je bij het beantwoorden van de vraag nodig
hebt.
|
|
De algemene theorie bij genetische aanleg, selectie en voortplanting wordt in de hoofdstukken 2 tot en met 9 van de algemene theorie beschreven. Ieder hoofdstuk behandelt een hoofdvraag en een aantal deelvragen. Daaraan vooraf behandelt hoofdstuk 1 onontbeerlijke
informatie over erfelijkheid. Deze informatie wordt vanuit de praktijkvragen benaderd, maar kan ook achter elkaar in hoofdstukken
doorgenomen worden door boven in de balk bij de praktijkvragen op algemene theorie te klikken.
|
|
Voortplanting is voor iedere diersoort anders en dat heeft soms gevolgen voor de fokkerij. Ook verschillen de diersoorten
in functie. De theorie per diersoort beschrijft die specifieke voortplantingsgegevens en functies. Ook deze informatie wordt vanuit de praktijkvragen benaderd,
maar kan achter elkaar gelezen worden door boven in de balk bij de praktijkvragen op theorie rund (of schaap of ...) te klikken.
|
|
Voor de docent is een document beschikbaar met de elementen van het antwoord.
|
|
Dit elektronisch leerboek is geschreven door medewerkers van de leerstoelgroep Fokkerij en Genetica en van het Centrum voor
Genetische Bronnen Nederland van Wageningen University and Research Centre.
|
|
|
|
