Natuurlijke voortplanting

Sperma blijft in de hen meerdere weken in leven, zonder dat het aan bevruchtend vermogen verliest. Voor het bevruchten van de hen moet de haan haar ‘treden’, al balancerend worden de cloaca dan tegen elkaar geduwd. Via een uitstulping uit de cloaca van de haan, wordt het zaad bij de hen ingebracht.
De geslachtsrijpheid van hanen en hennen gaat zeer gelijk op als ze in dezelfde groep leven. Beiden worden door het lichtschema op gelijke wijze beïnvloed. Drie weken na de geslachtsrijpheid is de kwaliteit en de hoeveelheid van het sperma het hoogst.
Er zijn twee manieren van voortplanting in de commerciële pluimveehouderij: via kunstmatige inseminatie (KI) of via natuurlijke dekking. Wanneer een haan op natuurlijke wijze de hennen mag dekken (of treden, zoals dat bij vogels heet), kan hij minder hennen bevruchten dan via KI. In de basislijnen en de eerste kruisingen wordt vooral gebruik gemaakt van KI. In de vermeerdering worden hanen met groepjes hennen gehuisvest en krijgen dus de gelegenheid tot natuurlijke dekking.
Daarnaast is er een aantal heel praktische redenen om KI te gebruiken. Natuurlijke dekking is bij extreem zwaar bevleesde kippenrassen moeilijk. Datzelfde geldt voor de slachtkuikenmoederdieren die, om tot een goede eiproductie te komen, erg klein worden gehouden door de hoeveelheid voer te beperken. Natuurlijke dekking door een extreem zware haan is dan geen optie. KI biedt hier uitkomst.