Natuurlijke voortplanting merrie

Het voortplantingsseizoen van de merrie loopt in principe van het vroege voorjaar tot de late zomer. Buiten die periode is de merrie minder vruchtbaar. De merriehouder plant dat zo, omdat het veulen anders onder ongunstige omstandigheden (herfst en winter) moet opgroeien. In die jaargetijden is het vaak slecht weer en is het voer van mindere kwaliteit. In de natuur krijgen de merries in de herfst en winter ook bijna nooit een veulen. In het voorjaar hebben de langer wordende dagen een stimulerend effect op het op gang komen van de voortplantingscyclus. De kans op een succesvolle dekking is in het late voorjaar het grootst (zo’n 80%) en in de winter veel kleiner (zo’n 20%).

Een merrie heeft een cyclus van drie weken (20-22 dagen). Rond de eisprong laat ze de hengst door haar gedrag duidelijk merken dat ze vruchtbaar is. Deze periode heet de hengstigheid. Tijdens de hengstigheid wordt de baarmoeder voorbereid voor de dracht. Hierbij hoort een soort schoonmaakactie waarbij eventuele beginnende infecties onschadelijk worden gemaakt. De merrie is 5 tot 6 dagen in oestrus. De ovulatie vindt ongeveer vierentwintig uur vóór het einde van de oestrusperiode plaats. De merrie kan het best voor de ovulatie gedekt worden. Daarna volgt een periode van vijftien tot zestien dagen in di-oestrus (de merrie is nu niet vruchtbaar). De draagtijd van een merrie is gemiddeld elf maanden of 340 dagen. Er bestaat wel veel verschil in draagtijd tussen paarden en zelfs tussen rassen. Kleine rassen als de Shetlander hebben een korte draagtijd met 337 dagen en grote Trekpaarden hebben een langere draagtijd met 343 dagen. Maar binnen ieder ras zit er variatie tussen de paarden onderling. De draagtijd kan verschillen van drie tot vier weken voor de uitgerekende datum tot drie tot vier weken na de uitgerekende datum. In het algemeen worden hengstveulens iets langer gedragen, een à twee dagen, dan merrieveulens.

Uit onderzoek uitgevoerd onder warmbloed paarden in Nederland blijkt dat de gemiddelde leeftijd van een fokmerrie 4,4 jaar is als het eerste veulen wordt geboren. Fokmerries krijgen gemiddeld vier veulens. De veulens blijven gemiddeld zes maanden bij hun moeder lopen. Al die tijd wordt een deel van hun groei bepaald door de melkproductie van de merrie. Maar ook nemen ze in die tijd gemakkelijk gedragskenmerken van het moederdier over.