Kunstmatige voortplanting (KI)

In de paardenfokkerij, en in mindere mate ook in de ponyfokkerij, wordt veel gebruik gemaakt van Kunstmatige Inseminatie (KI). Bij sommige stamboeken is het zelfs meer regel dan uitzondering. De merriehouder houdt de hengstigheid van de merrie scherp in de gaten. Hij heeft dit vaak al met de hengstenhouder kortgesloten waardoor die weet wanneer er sperma geleverd moet worden. Van veel hengsten kan vers gekoeld, dus niet ingevroren, sperma geleverd worden. Op de dag van inseminatie wordt het sperma dan gewonnen en per koerier verzonden. De merriehouder kan het dan dezelfde dag laten insemineren. Sommige hengsten zijn echter zo populair dat dit niet haalbaar is. Deze hengsten ‘springen vooruit’. Dat wil zeggen: er wordt voor en bij aanvang van het dekseizoen een voorraad aangelegd. Die voorraad wordt in ‘rietjes’ ingevroren in vloeibaar stikstof (heel koud) en ontdooid wanneer een merrie moet worden geïnsemineerd. Kunstmatig dekken met ingevroren sperma is moeilijker, omdat het sperma na ontdooiing minder lang in de baarmoeder leeft.
Voordelen van KI zijn:
er hoeft niet meer met de dieren te worden gereisd;
het risico op seksueel overdraagbare ziekten wordt beperkt;
er kan eenvoudiger van en naar het buitenland worden verhandeld;
de hengst kan tijdens het dekseizoen in de sport uitgebracht worden (hij hoeft dan niet te dekken, de voorraad is al aangelegd).
Het is nog niet duidelijk hoe lang diepvriessperma houdbaar is. In 2008 is een gezond veulen geboren uit sperma dat negen jaar ingevroren is geweest. Dit geeft aan dat een aantal jaren invriezen geen probleem hoeft te zijn. Het is wel duidelijk dat het invriezen en weer ontdooien van het sperma heel nauw luistert. Als daar iets niet volgens het protocol gaat, dan heeft dat direct (soms heel veel) invloed op de bevruchtingsresultaten.
sluit