Vervangingspercentage

Bij melkvee kost het twee jaar voordat een vrouwelijk dier melk produceert. Het opfokken van kalveren voor de vervanging van de melkkoeien is dus duur. Het insemineren van een deel van de melkveestapel met sperma van stieren van vleesrassen is aantrekkelijk omdat de kruisingskalveren uit deze enkelvoudige kruising (vleesras vader en melkras moeder) een hoge prijs opbrengen voor de vleesproductie. Daarom is het belangrijk dat de fokker vooraf goed plant welk deel van de melkveestapel hij insemineert met sperma van een stier van een melkras voor de vervanging en welk deel hij gebruikt voor de enkelvoudige kruising met een vleesras. Het volgende rekenvoorbeeld geeft aan hoe je het vervangingspercentage kunt berekenen.
Ga uit van een veestapel van 100 melkkoeien. Ieder jaar gaan er 25 koeien naar de slager, omdat ze niet meer drachtig worden of omdat ze niet voldoen aan de eisen. Jaarlijks moeten 25 vaarzen op de leeftijd van 2 jaar afkalven, om de veestapel op peil te houden. Ieder jaar worden er 100 kalveren geboren (75 uit koeien en 25 uit vaarzen). Bij de geboorte gaan er 10 dood (gelijk verdeeld over vaarzen en stierkalveren) en tijdens de opfok tot melkvaars verdwijnen er nog 5 van het bedrijf. De helft van de geboren kalveren is bovendien stierkalf. Van de 50 geboren vaarskalveren blijven er dus 40 over die kunnen dienen als vervanging. Er zijn dus 15 kalveren voor de verkoop. Wil je daar een hoge prijs voor betaald krijgen, dan is het verstandig als deze 15 (en 15 stierkalveren) een kruisingskalf zijn van een stier van een vleesras.
Er zijn echter allerlei andere factoren die invloed hebben op het aantal kalveren dat overblijft voor de verkoop. Is de leeftijd bij afkalven van de vaarzen hoger dan twee jaar, dan kunnen er minder kalveren verkocht worden. Er zijn per jaar immers 25 afgekalfde vaarzen nodig. Vallen er geen 25 koeien uit, maar bijvoorbeeld 35, dan is er bijna geen mogelijkheid meer om vaarskalveren na de geboorte te verkopen. Ze zijn dan allemaal nodig voor de vervanging.
Het scheiden van sperma (spermascheiding) kan leiden tot een grotere kans op de geboorte van een vaarskalf. Dat heeft een aanzienlijk effect op het aantal geboren kalveren dat niet nodig is voor de vervanging. Dit vergroot weer de mogelijkheid voor de enkelvoudige kruising met stieren van vleesrassen.
sluit