Genetische erosie: allelen verdwijnen door inteelt

Wanneer je ver teruggaat in de stamboom van een koe of een stier kun je verschillende keren dezelfde voorouder tegenkomen. Wanneer dezelfde voorouder zowel in de stamboom van de vader als in die van de moeder voorkomt (de vader en de moeder zijn dan verwant) is de nakomeling van die twee ingeteeld. Een lichte vorm van inteelt is onvermijdelijk. Immers een dier heeft 2 ouders, 4 grootouders en in de tiende generatie is dit al opgelopen naar 1024 verschillende ouders. Het is dan ook niet verrassend dat er in de stamboom van de vader en in die van de moeder een aantal dieren dezelfde zijn. Als de toename van inteelt meer dan 1 procent per generatie is, treden er verschijnselen van inteeltdepressie op: er is meer kalversterfte, een lagere vruchtbaarheid en een verhoogde ziektegevoeligheid.

Bij een inteelttoename van 1 procent per generatie hoort een effectieve populatiegrootte van 50 ouderdieren, bestaande uit 25 vaderdieren en 25 moederdieren die volgens toeval met elkaar gepaard worden en elk evenveel nakomelingen krijgen. Dat ideale plaatje bestaat lang niet altijd. Het kan verstoord worden door een scherpe selectie en gebruik van een beperkt aantal vaderdieren, die ook nog eens een heel verschillend aantal nakomelingen krijgen. De wereldwijde Holstein Friesian populatie bestaat uit miljoenen koeien, maar door gedurende meerdere generaties met een klein aantal en soms ook nog heel populaire stiervaders te werken, is een kleine effectieve populatiegrootte ontstaan.